Бусурманова Ақкенже Чаншарқызы
Есенов университеті, Ақтау, Қазақстан
Аннотация. Гальваникалық өндірістің пайдаланылған ерітінділерінен ауыр және түсті металдарды алу мәселесі халық шаруашылығы үшін құнды металдарды ұстау және өнеркәсіптік ағынды суларды бейтараптандыру тұрғысынан үлкен маңызға ие. Қалдық ерітінділер мен ағынды сулардан қорғасынды алудың қолданыстағы әдістері негізінен реагенттерді қосуды қамтиды. Бұл әдістердің бірқатар кемшіліктері бар: экономикалық тиімсіздік; қазіргі экологиялық талаптарға сәйкес келмейді; иондардың қосымша ластануы және ерімейтін қосылыстардың түзілуі және олардан металдарды алудың күрделілігі. Техникалық тұрғыдан біз ұсынған әдіске жақын – көміртекті талшықты материалдардан жасалған көлемді кеуекті ағынды электродтарды пайдалану. Бұл әдістің кемшілігі – көміртекті талшықты материалдарды пайдаланумен байланысты электродтардың жоғары құны. Ең тиімдісі – осы ұсынған электрохимиялық әдіс, беті дамыған электродтарды қолдану. Ұсынылған жұмыста кесек графит электродтарында қорғасынның бастапқы концентрациясы 200 мг/л болатын ерітінділердің электролизінің нәтижелері келтірілген. Тәжірибелер электролизердегі көлемді графит электродтарында ағынды режимде жүргізілді. Эксперименттік қондырғы қорғасын иондарынан қалдық ерітінділерді электрохимиялық әдіспен, беті дамыған электродтарды қолдана отырып тазарту үшін қолданылды. Электролизер қондырғысы екі шыны ыдыстан және катод болып табылатын электродтары бар электролизерден тұрады, ал графит таяқшасы анод ретінде қызмет етеді. Кесек электрод қабатының қалыңдығы эксперимент жағдайына байланысты 0,5-3 см аралығында өзгерді.
Түйін сөздер: экстракция; электролиз; қорғасын (II) иондары; графит электродтары.