Қарлығаш Таңбайқызы
Бисембаева
Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және
инжиниринг университеті
Альбина Сағынғалиқызы Хадиева
Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті
ПОЛИМЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕРДІҢ РЕОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ
Андатпа. Шөгінділерді ұзақ уақыт пайдалану, қабаттың гетерогенділігіне байланысты жоғары және нашарлаған сүзу-сыйымдылық қасиеттері бар қабаттың ауысуы, ұңғымалардың тоқтап қалуы мен әрекетсіздігіне байланысты игеру жүйесінің деформациясы судың ең өткізгіш қабатшалар бойынша селективті қозғалысын алдын-ала анықтады. Тәжірибе көрсеткендей, дәстүрлі сулану технологиясын кеңінен қолдану төмен өткізгіш және жоғары суланған қабаттардан қалдық қорларды тиімді өндіруді қамтамасыз етпейді. Сондықтан, су-мұнаймен қаныққан қабаттарға белсенді әсер етудің тиімді әдістерін қолдана отырып, игерілетін кен орындарының жер қойнауынан мұнай алу дәрежесін арттыру Республика мұнайшыларының алдында тұрған маңызды ғылыми-техникалық міндет болып табылады.
Мұнай өндіруді тұрақтандырудың ең тиімді және перспективалы әдістерінің бірі полимерлі композицияларды айдауды қолдануға негізделген физика-химиялық технологиялар болып табылады.
Полимерлі композицияларды айдаудың негізгі мақсаты жоғары өткізгіш пропластикалардағыесыстырғыш агенттің қозғалғыштығын төмендету және қабаттың қуаттылығы жағынан да, созылуы бойынша да су басуымен қамтылуын арттыру арқылы өнімді қабаттардың гетерогенділігін теңестіру болып табылады.
Өздеріңіз білетіндей, полимерлі ерітінділерге негізделген технологияларды қолданудың тиімділігі олардың қажетті бағытта және жеткілікті тереңдікте су өткізбейтін экрандар жасауға мүмкіндік беретін жоғары қаныққан аймақтарға жақсы селективті сүзілуіне байланысты.
Полимерлі ерітінділерді тиімді қолдану әртүрлі факторлардың әсеріне байланысты екені белгілі: молекулалық салмақ, ерітіндідегі полимер концентрациясы, сүзу жылдамдығы, қабаттың өткізгіштігі, сондай-ақ полимерлі ерітінділердің реологиялық қасиеттері сияқты маңызды параметр. Полимерлі ерітінділердің реологиялық қасиеттерін зерттеу қарастырылып отырған мұнай кен орындарын пайдалану кезінде мұнай өндіруді арттырудың тиімді кешенді технологияларын негіздеуге және практикалық іске асыруға ұсынуға мүмкіндік береді.
Бұл жұмыста полиакриламидтің реологиялық қасиеттері, физикалық және химиялық қасиеттерін ескере отырып физикалық көрсеткіштер зерттелген. Судың минералдануы мен кермектігінің полимер ерітінділеріне әсері қарастырылады. Полимерлердің механикалық деструкциясы мәселелері зерттелді. Полимер сынамасының реологиялық қасиеттерін зерттеу нәтижелері бойынша полимердің механикалық ыдырау дәрежесі бағаланды.
Бұл жұмыста полиакриламидтің реологиялық қасиеттері, физикалық және химиялық қасиеттерін ескере отырып физикалық көрсеткіштер зерттелген. Судың минералдануы мен кермектігінің полимер ерітінділеріне әсері қарастырылады. Полимерлердің механикалық деструкциясы мәселелері зерттелді. Полимер сынамасының реологиялық қасиеттерін зерттеу нәтижелері бойынша полимердің механикалық ыдырау дәрежесі бағаланды.
Кілт сөздер: Полимер; полиакриламид; полимерлі суландыру; су; ерітінді; полимер молекуласы; деградация; адсорбция; сдысу жылдамдығы; тұтқырлық; механикалық деструкция; минералдану; сүзу қасиеттері.
УДК 622.245
ГРНТИ 52.47.27
DOI 10.56525/RMEU4412